Antalya ve Akdeniz Bölgesinde Tarihi Büyük Depremler

Svd
12 Eyl
2 dakikada okunur

Antalya ve Akdeniz kıyıları bugün nasıl turizm ve yatırımın merkeziyse, geçmişte de farklı uygarlıkların merkeziydi. Ancak bu toprakların tarihi, yalnızca ihtişamlı yapılarla değil, doğanın sarsıcı gücüyle de şekillendi. Yüzyıllar boyunca yaşanan büyük depremler, kimi zaman şehirleri yıktı, kimi zaman uygarlıkların izlerini tamamen silip süpürdü. Bu yazıda, Antalya ve çevresinde yaşanmış önemli depremleri tarih sırasıyla özetliyorum.

MÖ 227 ve MS 565 – Antik Kentlerde Büyük Yıkımlar

Likya ve Karia coğrafyasında meydana gelen bu şiddetli depremler, Sidyma, Rodos ve çevredeki antik kentlerde surları, kuleleri ve taş yapıları tahrip etti. Bu felaketler, Akdeniz’deki ticaret yollarının güvenliğini sarstı ve antik uygarlıkların ekonomik hayatını zayıflattı.

MS 417 – Alanya–Manavgat Depremi ve Tsunami

Alanya ile Manavgat arasında meydana gelen deprem yalnızca karada değil, denizde de etkisini gösterdi. Tsunami kıyı yerleşimlerini vurdu; liman kentlerinde yaşam uzun süre normale dönemedi. Bu olay, bölgedeki Roma–Bizans düzenini de derinden etkiledi.

1609, 1741, 1851, 1855 – Tsunamiler ve Finike Felaketleri

Antalya kıyıları bu tarihlerde art arda sarsıntılar yaşadı. Özellikle 1741 depremi Rodos merkezliydi ve Finike’yi neredeyse yerle bir etti. Deniz çekildi, liman kuleleri yıkıldı, kale duvarları çatladı. 1743 yılında da ikinci büyük bir deprem yaşandı ve bölgede can/mal kaybı artarak devam etti.

3 Ekim 1914 – Burdur Depremi (Ms ≈ 7.0)

Burdur Gölü çevresinde meydana gelen bu deprem, bölgedeki evlerin %90’ını yıktı. Yangınlarla birlikte felaket büyüdü ve 4.000’den fazla insan yaşamını kaybetti. Antalya’nın bazı köyleri de bu depremden doğrudan etkilendi.

18 Mart 1926 – Finike Depremi (Ms ≈ 6.8)

Meis Adası merkezli deprem, Finike ve Fethiye kıyılarında şiddetli yıkıma yol açtı. Evler, ticaret yapıları ve yollar ağır hasar gördü, can kayıpları yaşandı.

25 Nisan 1957 – Fethiye Depremi (Ms ≈ 7.0)

Bölge tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri olarak kayda geçti. Fethiye, Marmaris, Datça, Muğla ve Finike’de binalar çöktü, ciddi can ve mal kayıpları yaşandı. Sarsıntının etkisi Antalya sahillerine kadar hissedildi.

MS 6. Yüzyıl – Kekova’nın Batışı (Batık Şehir)

Demre–Kekova bölgesinde 6. yüzyılda yaşanan depremler, antik kentleri tamamen deniz altına gömdü. Bugün “Batık Şehir” diye bilinen bu yerleşimler, Akdeniz’de bir uygarlığın depremle nasıl yok olabileceğinin canlı kanıtı.

Şehirler Üzerindeki Etkiler

Finike (1741, 1743): Kale, liman ve surlarda ağır hasar, deniz ticaretinde büyük darbe.
Burdur (1914): %90 ev yıkımı, binlerce ölüm.
Finike/Fethiye (1926): Yapılar çöktü, can kayıpları oldu.
Fethiye (1957): Büyük yıkım, geniş çaplı can kaybı.
Kekova (6. yüzyıl): Antik yerleşim sular altında kaldı.

Sonuç: Antik Çağdan Bugüne Aynı Ders

Antalya’nın geçmişinde yaşanan bu depremler bize tek bir şeyi hatırlatıyor: Doğa, uygarlıkların kaderini belirleyebilecek kadar güçlü. Bugün modern şehirlerde kentsel dönüşüm konuşurken, aslında binlerce yıl öncesinin hikâyeleri bize yol gösteriyor. Antalya’da depremler sadece antik taşları değil, ekonomik düzenleri, ticaret ağlarını ve uygarlıkların devamlılığını da yıkmıştı.