İzaleyi Şuyu Davası (Ortaklığın Giderilmesi Davası) Nedir? Nasıl Açılır?

Ortak mülkiyete sahip taşınmazlarda yaşanan anlaşmazlıklar, taraflar arasında ciddi sıkıntılara yol açabilir. Bu gibi durumlarda başvurulan en yaygın hukuki yollardan biri İzaleyi Şuyu Davası, yani Ortaklığın Giderilmesi Davasıdır. Bu yazıda, bu dava türünün ne olduğu, kimlerin açabileceği, nasıl işlediği, gerekli belgeler ve olası sonuçları hakkında tüm detayları paylaşıyoruz.

İzaleyi Şuyu Davası Nedir?

İzaleyi şuyu davası, bir taşınmaz mal üzerindeki ortaklığın sonlandırılması amacıyla açılan bir dava türüdür. Türk Medeni Kanunu’nun 698. maddesi ve devamında düzenlenmiştir. Bu dava ile ortaklar arasındaki paylı (hisseli) mülkiyetin fiilen ya da hukuken sona erdirilmesi hedeflenir.

Genellikle miras kalan taşınmazlar, kardeşler ya da akrabalar arasında hisseli olur ve zamanla taraflar arasında fikir ayrılıkları çıkabilir. Bu durumda, “bu mal ortak kullanılamıyor, artık bölüşelim” denildiğinde izaleyi şuyu davası gündeme gelir.

Neden İzaleyi Şuyu Davası Açılır?

• Ortaklar arasında taşınmazın kullanımı veya yönetimi konusunda uzlaşmazlık çıkması

• Taraflardan birinin taşınmazı satmak istemesi, diğerlerinin ise karşı çıkması

• Miras kalan taşınmazın paylaşılamaması

• Ortaklardan birinin mal üzerindeki tasarruf hakkını kullanmak istemesi

Bu gibi durumlarda ortaklık sürdürülemez hale gelir ve tek çözüm hukuki bir ayrılığa gitmektir.

Kimler İzaleyi Şuyu Davası Açabilir?

İzaleyi şuyu davası, taşınmazda hissesi olan her bir ortak tarafından açılabilir. Davacı olmak için:

• Taşınmazda hissedar (paydaş) olmak yeterlidir.

• Hissedarın hissesinin oranı önemli değildir (ister %1, ister %99 olsun).

• Davayı açmak için diğer hissedarların rızasına gerek yoktur.

  
  

İzaleyi Şuyu Davası Nasıl Açılır?

Dava, taşınmazın bulunduğu yerin Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Bu davalarda temel süreç şu şekilde işler:

1. Dava Dilekçesi Hazırlanır: Avukat yardımıyla ya da bireysel olarak hazırlanabilir.

2. Gerekli Belgeler Eklenir (aşağıda detaylı).

3. Mahkemeye Başvuru Yapılır.

4. Mahkeme, taşınmazın paylaştırılmasının mümkün olup olmadığını değerlendirir:

   • Aynen taksim (bölünerek paylaşım) mümkünse, bu yapılır.

   • Değilse, satış yoluyla paraya çevrilir ve bedel hissedarlara paylaştırılır.

5. Satış, genellikle açık artırma yoluyla yapılır. Taraflardan biri isterse ihaleye katılıp tüm malı satın alabilir.

   
   

Gerekli Evraklar Nelerdir?

İzaleyi şuyu davası açarken şu belgeler gerekir:

• Davacıya ait nüfus cüzdanı fotokopisi

• Tapu kaydı (taşınmazın hisseli olduğuna dair)

• Taşınmazın adres ve ada/parsel bilgileri

• Mümkünse diğer hissedarların iletişim bilgileri

• Dava dilekçesi

Avukatla çalışılıyorsa, vekaletname de gerekir.

Dava Ne Kadar Sürer?

• Ortalama olarak 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir.

• Dava süresi, taşınmazın niteliğine, mahkemenin yoğunluğuna ve diğer hissedarların tavrına bağlı olarak değişkenlik gösterir.

• Satış kararı verilirse, icra süreci de ek olarak zaman alır.

  
  

Olası Sonuçlar Nelerdir?

İzaleyi şuyu davası sonunda iki ihtimal vardır:

1. Aynen Taksim (Malın Fiilen Bölünmesi)

• Mal, paydaşlar arasında fiziken bölünebiliyorsa (örneğin arsa ya da çok katlı bina), aynen taksim yapılır.

  
  

2. Satış ve Paranın Paylaştırılması

• Mal fiilen bölünemiyorsa, mahkeme satış kararı verir.

• Taşınmaz açık artırmayla satılır.

• Elde edilen gelir, hisselere oranla paylaştırılır.

Not: Satışla elden çıkan taşınmazı, taraflardan biri açık artırmada satın alabilir. Bu, bazı tarafların malı dışarıya kaptırmak istememesi nedeniyle dava öncesi müzakereyle çözüm aramasına neden olabilir.

Sık Sorulan Sorular

Dava açmadan önce arabuluculuk şart mı?

Hayır, izaleyi şuyu davalarında arabuluculuk zorunlu değildir. Doğrudan mahkemeye gidilebilir.

Dava sırasında taşınmaz satılabilir mi?

Hayır. Dava sürecinde satış işlemi mahkeme kontrolünde olur. Ortaklardan biri tek başına taşınmazı satamaz.

Diğer ortaklar rıza göstermezse ne olur?

Ortaklardan birinin dava açması yeterlidir. Diğerlerinin rızası gerekmez.

Sonuç: Ortak Malda Anlaşmazlık Varsa Çözüm Mahkemede

İzaleyi şuyu davası, hisseli taşınmazlarda ortaklığın hukuki yollarla sona erdirilmesini sağlar. Özellikle miras kalan taşınmazlarda sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Hisseli bir taşınmazda artık birlikte hareket edilemiyorsa, taraflar arasında sorun büyümeden çözüm için bu davaya başvurulması en sağlıklı yoldur.

Sevde Gül Eren Gayrimenkul olarak, hisseli tapular ve ortak mülkiyet konularında bilgi almak isteyen müşterilerimize hem hukuki rehberlik sağlayabilecek iş ortaklarımızla hem de gayrimenkul uzmanlarımızla yanınızdayız.

Blog sayfamızdaki benzer içerikler için bizi takipte kalın!