Riskli Yapı Tespiti: Bir Binanın Çürük Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Deprem gerçeğiyle yaşayan Türkiye’de, özellikle de Antalya gibi hızla büyüyen şehirlerde binaların sağlamlığı hayatî önem taşıyor. Günümüzde birçok bina dışarıdan bakıldığında sağlam görünse de, aslında “riskli yapı” kategorisinde olabilir. Peki bir binanın çürük olduğu nasıl anlaşılır?

Riskli Yapı Ne Demektir?

Riskli yapı, deprem yönetmeliklerine uygun olmayan ya da taşıyıcı sisteminde ciddi hasar riski bulunan binalar için kullanılan resmi bir tanımdır. Bu tespit Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlarca yapılır.

Çürük Bina Belirtileri

1. Gözle Görülen Hasarlar:

   • Kolon ve kirişlerde çatlaklar

   • Duvarlarda derin ayrılmalar

   • Beton yüzeylerinde dökülmeler, paslanmış demir donatılar

2. Zemin Kaynaklı Problemler:

   • Zemin etüdü yapılmamış alanlarda inşa edilmiş binalar

   • Nem ve su baskısı nedeniyle temelinde oturma görülen yapılar

3. Yaş ve Malzeme Kalitesi:

   • 1999 Deprem Yönetmeliği öncesinde yapılmış binalar daha risklidir.

   • Düşük kaliteli beton ve yetersiz demir kullanımı, yapının dayanıklılığını azaltır.

Resmî Riskli Yapı Tespiti Nasıl Yapılır?

• Başvuru: Maliklerden biri, binanın riskli yapı tespiti için lisanslı kuruluşa başvurur.

• Numune Alma: Binanın farklı bölümlerinden beton örnekleri alınır.

• Laboratuvar Analizi: Beton dayanımı ve donatı durumu incelenir.

• Raporlama: Yapı riskli bulunursa rapor bakanlığa iletilir ve tapuya şerh düşülür.

Riskli Yapı Tespiti Sonrası Ne Olur?

• Maliklerin çoğunluğunun kararıyla bina kentsel dönüşüm sürecine girer.

• Yıkım ve yeniden inşa için devlet destekleri devreye girer.

• Kiracılara ve maliklere kira yardımı veya taşınma yardımı yapılır.

Sonuç

Bir binanın sağlamlığını yalnızca gözle anlamak mümkün değil. Çatlaklar, nem sorunları ve düşük malzeme kalitesi önemli işaretlerdir ama kesin sonuç için resmî riskli yapı tespiti şarttır. Antalya gibi hızla gelişen ve deprem riski taşıyan şehirlerde, bu kontrolün yapılması hem mülk sahipleri hem de yatırımcılar için büyük güvence sağlar.