Kentsel Dönüşüm Neden Gündemde?

Deprem gerçeğiyle yüzleşen bir ülkede yaşıyorsun. 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler, sadece binaları değil, milyonlarca insanın güven duygusunu da yerle bir etti. O günden sonra artık hiçbir şey aynı değil. Türkiye’nin dört bir yanında şehirler, ilçeler, mahalleler kentsel dönüşüm ihtiyacıyla yeniden tartışılıyor. Peki neden bu kadar gündemde?

Bu yazıda, kentsel dönüşümün neden artık ertelenemez bir zorunluluk olduğunu, hangi risklere karşı hayati rol oynadığını ve Antalya gibi şehirlerde bu sürecin nereye evrildiğini tüm gerçekliğiyle okuyacaksın.

Deprem Riski Artık Bir Felaket Değil, Gerçeklik

Türkiye'nin %92’si deprem kuşağında. Sadece İstanbul, İzmir veya Kahramanmaraş değil; Antalya, Muğla, Burdur gibi bölgelerde de sarsıntılar artık daha sık ve daha şiddetli hissediliyor. Özellikle 1999 öncesi yapılmış binaların çoğu bugünün yapı standartlarını karşılamıyor.

• Antalya'da 30 yaş üstü bina oranı %40’ı aşıyor.

• Konyaaltı, Kepez ve Muratpaşa gibi yoğun ilçelerde eski yapı stoku hâlâ yüksek.

• Yapı denetimi olmayan dönemlerde inşa edilmiş binlerce konut aktif olarak kullanılıyor.

Kentsel dönüşüm, artık bir tercih değil; can güvenliğini ilgilendiren bir zorunluluk.

Sadece Bina Değil, Altyapı da Yaşlanıyor

Bir binanın sağlam olması yetmiyor. Kanalizasyon sistemi çökmüş, yağmur suyu drenajı yetersiz, elektrik hattı yangın riski taşıyan semtlerde yaşıyor olabilirsin. Kentsel dönüşüm bu nedenle sadece “yeni bina” demek değil; altyapıdan sosyal donatı alanlarına kadar yaşam kalitesinin yeniden inşası demek.

• Bazı bölgelerde 30 yıllık elektrik hatları hâlâ aktif.

• Su baskınları ve zemin kaymaları altyapı yenilemesi olmayan mahallelerde artıyor.

  
  

Artan Göç, Yeni Yaşam Alanları İstiyor

Antalya’da sadece 2024 yılında 70.000’in üzerinde iç ve dış göç yaşandı. Bu, konut arzı üzerindeki baskıyı artırırken; eski mahallelerin yoğunluk kaldırmadığı gerçeğini de ortaya koydu.

• Yeni gelen aileler modern, sağlam ve sosyal donatılı konutlar arıyor.

• Eski mahallelerdeki yapı yoğunluğu sosyal huzursuzluk yaratabiliyor.

• Kentsel dönüşüm, sosyolojik olarak da bir ihtiyaç.

  
  

Değer Kazancı ve Yatırım Potansiyeli

Kentsel dönüşümün bir diğer nedeni ekonomik. Dönüşümle birlikte:

• Arsaların değeri artıyor.

• Yeni yapılan konutlar yatırımcılar için daha cazip hale geliyor.

• Kiracılar, modern ve konforlu binalarda yaşamaya yöneliyor.

Özellikle Antalya’da dönüşüme giren parsellerin değeri kısa sürede %40’a kadar artabiliyor.

Devlet Teşvikleri ve Yasal Kolaylıklar

2024 yılında çıkarılan yeni yönetmeliklerle kentsel dönüşüm süreci hem hızlandırıldı hem desteklendi.

• Riskli bina raporuna gerek kalmadan dönüşüm sürecine girilebiliyor.

• Kira yardımları, düşük faizli krediler ve vergi muafiyetleri uygulanıyor.

• İmar haklarında esneklik sağlanıyor.

Yani bugün atılacak bir adım, hem daha güvenli hem de daha kazançlı bir gelecek anlamına geliyor.

SONUÇ: Geleceği Bekleme, Geleceği Kur

Bugün Antalya’da veya başka bir şehirde kentsel dönüşümün bu kadar gündemde olmasının nedeni sadece bir plan değil, bir zorunluluk olması. Hem can güvenliğini sağlamak, hem altyapıyı yenilemek, hem de geleceğe sağlam bir yatırım yapmak için bu süreçten kaçmak artık mümkün değil.