Antalya Neden Bu Kadar Yanıyor? Orman Yangınları, Çarpık Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm Gerçeği

Svd
25 Tem
2 dakikada okunur

Orman yangınları artıyor. Ama asıl yangın, sistemin kendisinde.

Antalya başta olmak üzere Türkiye’nin pek çok bölgesi yaz aylarını korku dolu günlerle geçiriyor. Ormanlar yanıyor, şehirler nefessiz kalıyor. Her yaz aynı senaryo, aynı çaresizlik… Peki neden değişmiyor?

Bu yazıda:

Yangınların ardındaki kentleşme politikalarını,
Denetimsizlikleri,
Kentsel dönüşümün neden sadece bir “bina meselesi” olmadığını,
Ve şehir planlamasında neleri kaybettiğimizi konuşacağız.

Artan Orman Yangınları: Doğa Alarm Veriyor, Ama Kim Duyuyor?

2021'den bu yana orman yangını istatistikleri her yıl daha da korkutucu hale geliyor.

Sadece 2023 yazında Türkiye’de 2.446 orman yangını çıktı. Bunun 292’si Antalya’daydı.

Nedenleri mi?

Plansız yerleşim alanları
Yasal boşluklardan faydalanılarak yapılaşan ormana yakın konutlar
Gerekli müdahale araçlarının hâlâ yetersiz olması

Ve en acısı: Tüm bu yangınların %90’ı insan kaynaklı.

Çarpık Yapılaşma: Binalar Yanıyor Çünkü Başından Yanlış Yapıldı

Yangınların bu kadar yayılabilmesinde yapıların doğayla iç içe olması değil, plansız ve denetimsiz olması etkili.

Antalya gibi şehirlerde “sahile yakın” ya da “orman manzaralı” diye satılan yerlerin büyük kısmı:

İmar affıyla geçici statüye kavuşturulmuş,
Denetimsiz yapılmış,
Yangın yönetmeliğiyle uzaktan yakından ilgisi olmayan yapılardan oluşuyor.

Bu sadece çevre sorunu değil, can güvenliği sorunu.

Kentsel Dönüşüm: Sadece Bina Yenilemek Değil, Yaşamı Yeniden Kurmak

Yangınlara karşı en etkili koruma yöntemlerinden biri akıllı şehir planlamasıyla yapılmış kentsel dönüşüm projeleridir.

Ama Türkiye'de kentsel dönüşüm ne yazık ki hâlâ sadece şu 3 başlığa indirgeniyor:

Riskli bina tespiti
Yıkım kararı
Müteahhit ilişkileri

Doğa temelli planlama, yangın dirençli kentleşme, altyapı projeleri, sosyal alanlar, iklim planları yok.

Yani bina yenileniyor ama sistem yenilenmiyor.

Antalya’nın Şehir Planlamasına Duyduğu Özlem

Antalya’da yaşayan herkes farkında:

Bu şehir plansız büyüyor.

Varsak’tan Konyaaltı’na kadar hemen her bölge:

Araç kapasitesinin çok üzerinde trafiğe maruz kalıyor,
Yaya yolları, yeşil alanlar, acil toplanma merkezleri yok denecek kadar az,
Altyapı her yaz çöküyor.

Antalya'nın asıl ihtiyacı yeni lüks konutlar değil, iklim krizine karşı dayanıklı bir şehir modeli.

Devletin ve Belediyelerin Geciken Müdahalesi

Orman yangını çıktığında herkes aynı soruyu soruyor:

“Neden hâlâ müdahale edilmedi?”

Cevap şu:

Orman Bakanlığı ile yerel belediyeler arasında net görev dağılımı hâlâ tartışmalı
Hava araçları yetersiz ya da geç temin ediliyor
Yangına karşı görevli personel sayısı düşük

Ve en kötüsü: Bütün bu süreçte vatandaşa şeffaf bilgi sunulmuyor.